Yerin derinliklerindeki magmanın soğuyarak katılaşması sonucunda oluşan kayaçlara püskürük kayaçlar denir. Magmanın katılaştığı bölgeye göre iki gruba ayrılır.

Magmanın yerin derinliklerinde yavaş yavaş katılaşması sonucunda oluşurlar. Başlıcaları; granit, diorit, siyenit ve gabrodur.

Magma yavaş yavaş soğuyup katılaştığı için iri kristalli, açık renkli ve çok sert kayaçlardır. Dış güçlerin üzerlerindeki kayaçları aşındırması sonucunda yüzeyde görülebilirler.

Granit kütlelerin fiziksel ve kimyasal ayrışmaya uğraması sonucunda farklı boyut ve şekillerde bloklar ortaya çıkar. İskoçya’daki tor topografyası bunun en tipik örnekleridir.

Magmanın volkanizma faaliyetlerine sonucunda yeryüzüne çıkıp soğuması sonucunda oluşan kayaçlardır. Bazalt, andezit, volkan camı ( obsidyen ), volkan tüfü başlıca örnekleri oluşturur.

Magmanın yeryüzünde hava ile temas ederek hızla soğuması sonucunda ince kristalli, camsı veya sünger görünümlü ve yumuşak kayaçlardır. Çok koyu renkli minerallerden oluşurlar.

Püskürük kayaçların özelliği magmanın katılaştığı yere ve kimyasal bileşimine bağlıdır.

Volkan tüfleri ve bazaltın bir arada bulunduğu Nevşehir, Ürgüp, Göreme Yöresinde peribacaları oluşmuştur.