Coğrafyada Algılama ve Planlama

Günümüzde hemen tüm dünya ülkelerinde, başarılı sonuç alınsın ya da alınmasın, çevrenin gerek kullanılış şekli gerekse de korunması konusunda gittikçe artan bir ilginin geliştiği görülmektedir. Çevrenin kullanılması ve korunması için tek çıkar yol da planlamadır. İnsanların içinde yaşadıkları çevreyi nasıl algıladıkları konusunun en fazla önem taşıdığı iki alan ise şehirsel ve bölgesel planlamadır. Bu amaçla oluşturulacak zihin haritaları planlama açısından çok önemlidir ve bunların incelenmesi birçok ilginç soruyu ortaya çıkarır: Bunlar arasında yer alan:

1 Şehri kullanan halk arasında hangi tür alanlar olumlu ya da olumsuz etki yapmaktadır.

2 İster konut isterse iş için olsun, şehrin hangi kesimleri halk için daha fazla önem taşıyor? Buradan da:

3 Eğer herhengi bir yıkılıp ortadan kaldırılırsa, bundan kimler zarar görecektir?

Soruları şehir içi arazi kullanışını belirlemede' zonlama uygulamalarında ve şhirsel koruma alanlarının belirlenmesinde planlamacılara yol gösterici olabilir. Planlamacılar bir şehrin görüntüsünü değiştirmeden önce sakinlerinin onu nasıl gördüğünü anlamalıdır.

Özelliği olan yapıların yerini büyük bina bloklarının alması ve karısık trafik düzeni nedeniyle tekdüze bir görünüm kazanan bir şehir, içinde insanlar kolaylıkla kendilerini kaybedebileceklerinden, büyük bir olasılıkla daha ilgi çekecektir. Bu gerçek planlamacılar için büyuk bir önem taşımaktadır; çunkü onların uygun bir imaj yaratmak üzere şehirde çekici olan ve kolay farkedilen unsurlara önem vererek yenileme planları çizmelerine yardımcı olur.

Bölgesel planlamada da algılanan çevrenin incelenmesi aynı derecede önem taşımaktadır. Özellikle ülkelerin daha geri kalmış bölgelerini kalkındırma girişimlerinde, daha önce bölge hakkında kazanılmış olumsuz imajların değiştirilmesi için öncelekle halkın buraları nasıl algıladığının bilinmesi gerekir.  İtalya'nın çizmesi Mezzogiorno'nun kalkındırılması, İngiltere'nin güneyine sanayi faaliyetlerinin çekilmesinde maddi teşvik unsurlarının ancak belirli ölçülerde başarılı olduğu anlaşılmış ve daha önce kazanılmış olumsuz imajı değiştirme kampanyalarına başvurulmuştur. Türkiye'nin doğu ve güneydoğusunun kalkındırılması içinde istikrarın sağlanmasından ayrı olarak imaj değişikliği yaratacak, başka bölgelerde yaşayanların algılarını değiştirecek girişimlerde bulunmak gerekecektir. Bu tür süreçlerin çok uzun zaman alacığını unutmamak gerek.

Kaynak Beşeri Coğrafya
Erol Tümertekin
Nazmiye Özgün