Tuz Gölü Havzası
İç Anadolu Havzası, Türkiye'nin en büyük kapalı havzasıdır ve bunun en çukur yerinde nispeten sığ göller oluşmuştur. Tuz gölü, Akşehi gölü, Eber gölü, Hotamış bataklığı, Sazlık ve Akgöl gibi. Bunlar birbirinden az yüksek sırtlar veya engebelerle ayrılmıştır. Akşehir ile Eber gölleri arasında olduğu gibi,bazen de birbirleriyle ilişkilidir.Havzanın ortalama yükseltisi 900-1000 metredir. Aradaki sırt ve tepeler ise 1500, hatta 2000 metreye varmaktadır. ( Bozdağ 1469 m., Ziyaret tepe 1206 m., Doğu Bozdağ 1947 m., Karacadağ 1960 m., Karadağ 2271 m., ) Bunların çevrelerinde ise bölge, her taraftan yüksek dağlık bölge ve kütlelerle çevrilmiştir. Güney'de Toroslar, kuzeyde Elmadağ ve Haymana yaylası, batıda Afyonkarahisar-Eskişehir kütlesi, doğuda ise volkanik Melendiz, Hasandağ ve Erciyes dağları yer alır.
Konya havzası birbirinden 1500-2000 m., yükseklikteki Obruk yaylası ile ayrılmış iki ayrı bölümden oluşmuştur. Güneydeki Tuz gölü havzası ve güneydeki Konya ovası.
Havzanın alt strüktürünü metamorfik-kristalen kütleler ile, kratase yaşlı ofiolitik seriler oluşturur. Bu kütleler Laremiyen orojenezi geçirmiş olup, bu fazda gabroid-serpantin çıkışları olmuş, aynı zamanda granitik enjeksyonları vuku bulmuştur. Bütün bu metamorfik kayaçlar, intrifüzler ve ofiolitler, havzanın temelini teşkil etmektedir. Bunların üzerine diskordant olarak gelen Tersiyer tabakaları ise, gerek Prene gerekse Helvetik fazlarda tektonik hareketlerle fazlaca deforme olmamışlardır. Yani alpin faz bölgede fazla etkili olmamıştır. Bu iki havzada en üstte bulunan ve yaygın olan formasyonlar karasal Neojen yaşta olup, bu altta Miyosen, üstte ise Pliyosen'den müteşekkildir. Her ikisinin birden kalınlığı Konya-Çumra havzasında 250m, kadardır. Miyosen, altta bir kaide konglomerası ile başlar, üste doğru marn ve kalkerlerle devam eder.Pliyosen ise Miyosen kalker ve marnlarının üzerinde konkordan olarak bulunur ve kil, kum, çakıl yer yer de jipslerden oluşmuştur, en üsttebise konglomeralar yer alır. Pliyosen formasyonlarının hemen hepsi, bu devredeki göller içerisinde oluşmuşlardır. Jipsin varlığı, Pliyosen'de buranın bir evaporit havzası yani, sıcak ve kurak iklim bölgesinde oluşmuş, tortullaşmaya elverişli sığ göller olduğunu gösterir. Pliyosen tabakaları Neojen tabakaları gibi havza kenarlarında 10-15 derece kadar eğimlidir. Havzaların merkezi kısmında ise yatay ve yataya yakın durumdadır. Yani kenarlarda monoklinal, merkezi kısımlarda ise yatay bünyebözelliğindedir.
Pliyosen tabakalrının üzerinde ise killi-kumlu yer yer çakıllı Kuaterner yaşlı alüvyonlar gelmektedir. Ayrıca Altınekin ovasının kuzeyindeki Boluk gölü çevresinde olduğu gibi travertenlerde Kuaterner yaşlıdır.
Gerek Tuz gölü, gerekase Konya - Ereğli havzalarında esas formasyonu Neojen yaşlı daha çok göl fasiyesinde oluşmuş kayaçlar oluşturmuştur.
0 yorum:
Yorum Gönder