Türkiye’de Bölge Sınıflandırması
Mekânsal farklılıklar ve benzerlikler, her şeyden önce çeşitli
olayların dağılış, bağlantı ve gelişim noktalarını yansıtır. Bir mekân parçasının bölge özelliğine sahip olabilmesi için o
mekânda belirli olaylar arasında
benzerliğin ve karşılıklı ilişkilerin olması gerekmektedir. Eğer bir mekân parçası üzerindeki olaylar arasında
karşılıklı neden sonuç ilişkisi bulunmuyorsa, o mekân parçası bir bölge özelliği taşımaz. Bölge
tespitinde her şeyden önce bölgelere ayıracağımız mekanın coğrafi birlik fikrini uyandıracak
bazı özelliklerinin olması gerekir.
Bu özelliklerin bazıları sabit, bazıları da değişken olabilir. Örneğin beşerî ve ekonomik özellikler yıllar içinde değişiklik gösterebilir.
Ülkemizin coğrafi özelliklerinden ve yüzey şekillerinden
dolayı, ülkemiz üzerinde geniş alanlar kaplayan bölgeler
oluşturmak zordur. Bu nedenle Türkiye'de
oluşturacağımız bölgelerin yüz ölçümleri genellikle küçük olacaktır.
FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
Bir yerin yüzey şekilleri, iklim özellikleri ve bitki örtüsü
gibi fiziki coğrafya özelliklerine göre oluşturulan bölgelerdir.
Yüzey Şekillerine Göre Bölgeler
Bu tür bölgeler oluşturulurken yüzey şekilleri göz önüne alınır. Örneğin, düz ovalık bölgeler,
yüksek bölgeler, engebeli dağlık bölgeler
gibi. Buna göre; Konya Ovası, Çukurova ve Ergene Havzası düz ovalık bölgelere
Hakkâri, Kuzey Anadolu ve Toros dağları
engebeli dağlık bölgelere örnek gösterilebilir.
İklim Tiplerine Göre Bölgeler
Bu tür bölgeler oluşturulurken iklim özellikleri göz önüne alınır. Buna göre, Türkiye'de Akdeniz, Karadeniz ve karasal iklim bölgeleri
vardır.
Bitki Örtüsüne Göre Bölgeler
Bu tür bölgeler oluşturulurken bitki örtüsüözellikleri dikkate alınır. Türkiye'de
başlıca orman, maki ve bozkır
bitki örtüleri görüldüğü için bu bitki türlerinin bulunduğu yerler bitkilerin kendi bölgelerini
oluşturur.
BEŞERÎ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER
Bu bölgelerin sınırları belirlenirken o bölgenin beşerî coğrafya özelliklerini oluşturan nüfus, yerleşme, ekonomik faaliyet ve diğer beşerîözellikler
göz önünde bulundurulur.
Nüfus Yoğunluğuna Göre Bölgeler
Bu bölgeler oluşturulurken nüfus yoğunluğu özellikleri göz önüne alınır. Örneğin yoğun nüfuslu bölgeler, seyrek nüfuslu bölgeler gibi. Ülkemizde izmit, İstanbul, İzmir, Adana ve Bursa çevreleri
yoğun nüfuslu bölgelere Hakkâri, Kars, Tunceli, Muğla,
Artvin seyrek nüfuslu bölgeler örnek olarak gösterilebilir.
Yerleşim Özelliklerine
Göre Bölgeler
Yerleşim özelliklerine göre kır ve kent bölgeleri oluşturulabilir. Buna göre; İstanbul,
Ankara ve İzmir kent bölgeleri içinde yer alırken Giresun, Rize ve Ağrıçevreleri
kır bölgesi içinde yer alır.
Ekonomik
Özelliklerine Göre Bölgeler
Ekonomik özelliklerine göre bölgeler oluşturulurken bir yerdeki etkin ekonomik faaliyetler göz önünde bulundurulur.
Buna göre; tarım bölgesi, sanayi bölgesi, maden bölgesi, turizm bölgesi vb. ekonomik özelliklere
göre oluşturulan bölgelerdir.
Karma
Bölgeler
Birden fazla coğrafi özelliği benzer olan bölgeler karma bölgeleri oluşturur. Örneğin, İzmir - Manisa çevresi ticaret, turizm ve tarım bölgesidir.
Zonguldak ve Karabük çevresi maden ve sanayi bölgesidir.
0 yorum:
Yorum Gönder